Khẩu quyết này khẳng định rằng trong chiến đấu sử dụng vũ khí (binh khí), tư thế phòng thủ (thế thủ) là yếu tố nền tảng và mang tính quyết định đến sự sống còn và chiến thắng.

 Quan điểm này có thể được phân tích qua các luận điểm chính sau:

1. Định Nghĩa "Thế Thủ" Không Chỉ Là Phòng Ngự Bị Động

Trước hết, cần phải hiểu đúng về "thế thủ". "Thế thủ" không đơn thuần là hành động giơ vũ khí lên để đỡ đòn. Nó là một khái niệm tổng hòa, bao gồm:

Tư thế (Stance - Bộ pháp): Vị trí đứng, sự vững chãi của hai chân, trọng tâm cơ thể. Một bộ pháp vững vàng giúp người sử dụng di chuyển linh hoạt, không bị mất thăng bằng khi đối phương tấn công, và tạo ra lực mạnh mẽ khi phản công.

Thủ pháp (Guard - Cách cầm binh khí): Cách cầm và giữ vũ khí để bảo vệ các yếu huyệt trên cơ thể (đầu, cổ, ngực, bụng). Thủ pháp đúng che chắn tối đa sơ hở và luôn ở trạng thái sẵn sàng biến đổi.

Thân pháp (Body Posture): Sự ngay ngắn nhưng linh hoạt của cột sống và thân mình, giúp phối hợp toàn bộ cơ thể thành một khối thống nhất.

Tâm pháp và Nhãn pháp (Mindset & Observation): Trạng thái tâm lý bình tĩnh, tập trung quan sát đối thủ (nhãn pháp) để phán đoán ý đồ và tìm ra sơ hở của họ. Một "thế thủ" tốt luôn đi kèm với một cái đầu "lạnh".

Như vậy, thế thủ là một trạng thái sẵn sàng chiến đấu toàn diện, cả về thể chất lẫn tinh thần, chứ không phải là sự co cụm, bị động chờ đòn.

2. Tại Sao "Thế Thủ" Lại Là Quan Trọng Nhất?

a. Bảo Toàn Tính Mạng Là Ưu Tiên Số Một

Trong giao đấu bằng binh khí, mức độ sát thương cao hơn rất nhiều so với tay không. Một sơ suất nhỏ, một đòn đánh trúng đích có thể dẫn đến thương tật nặng hoặc tử vong ngay lập tức.

Tấn công (Công): Nhằm mục đích chiến thắng.

Phòng thủ (Thủ): Nhằm mục đích sinh tồn.

Bạn không thể thắng nếu bạn không còn sống. Do đó, việc bảo vệ bản thân khỏi sự uy hiếp của binh khí đối phương phải là ưu tiên hàng đầu. Một "thế thủ" vững chắc đảm bảo bạn có thể sống sót qua những đợt tấn công đầu tiên, từ đó mới có cơ hội để nghĩ đến việc chiến thắng.

b. "Thủ" Là Nền Tảng Của "Công" (Thủ Vi Công)

Đây là triết lý cốt lõi. Một thế thủ tốt không chỉ để bảo vệ mà còn để tạo ra cơ hội tấn công.

Tạo sự ổn định cho đòn đánh: Mọi đòn tấn công uy lực và chuẩn xác đều phải xuất phát từ một nền tảng vững chắc. Nếu bạn tấn công trong khi tư thế của mình chông chênh, sơ hở, đòn đánh sẽ không có lực và bạn rất dễ bị đối phương phản đòn. "Thế thủ" chính là bệ phóng cho các đòn tấn công đó.

Dụ địch và tìm sơ hở: Một thế thủ kín kẽ, vững vàng sẽ làm đối phương nôn nóng. Khi họ tấn công liên tục mà không thể xuyên thủng lớp phòng ngự, họ sẽ dần mất bình tĩnh, bộc lộ sơ hở trong kỹ thuật hoặc di chuyển. Đây chính là thời cơ vàng để bạn phản công (Hậu phát chế nhân - Ra đòn sau nhưng khống chế đối thủ).

Phòng thủ chính là tấn công: Trong nhiều trường hợp, động tác gạt, đỡ của bạn có thể ngay lập tức chuyển hóa thành một đòn tấn công vào điểm yếu của đối thủ mà không cần một nhịp chuyển đổi riêng biệt. Đây là cảnh giới cao của "công thủ nhất thể" (công và thủ là một).

c. Thiết Lập Ưu Thế Về Tâm Lý

Một người có "thế thủ" vững vàng, điềm tĩnh toát ra một khí chất tự tin và đáng gờm. Điều này gây áp lực tâm lý rất lớn lên đối phương. Ngược lại, một người có tư thế lỏng lẻo, hoảng hốt sẽ tự bộc lộ sự yếu đuối của mình, khiến đối phương càng thêm tự tin và lấn tới. Trong chiến đấu, chiến thắng về tâm lý đôi khi đã quyết định một nửa trận đấu.

3. Mối Quan Hệ Biện Chứng Giữa Công và Thủ

Khẩu quyết đề cao "thế thủ" không có nghĩa là xem nhẹ "công". Tấn công và phòng thủ là hai mặt của một vấn đề, luôn tồn tại song song và chuyển hóa cho nhau.

Chỉ thủ không công: Sớm muộn cũng sẽ bị áp đảo và thất bại. Phòng thủ chỉ cho bạn thời gian và cơ hội, nhưng chiến thắng phải được định đoạt bằng đòn đánh.

Chỉ công không thủ: Là hành động tự sát, "liều mạng". Dù đòn đánh của bạn có sắc bén đến đâu, việc để lộ quá nhiều sơ hở sẽ khiến bạn bị hạ gục trước khi kịp ra đòn quyết định.

Lý tưởng nhất là đạt đến trạng thái "công thủ toàn diện" hay "công trong thủ, thủ trong công". Mỗi động tác tấn công đều ẩn chứa ý đồ phòng ngự cho nước đi tiếp theo, và mỗi động tác phòng ngự đều sẵn sàng chuyển hóa thành một đòn phản công chớp nhoáng.

Quan điểm "Điều quan trọng trong đánh binh khí là thế thủ" hoàn toàn chính xác và sâu sắc. "Thế thủ" không phải là sự phòng ngự tiêu cực, mà là một trạng thái sẵn sàng toàn diện, là nghệ thuật sinh tồn và là nền móng vững chắc nhất cho mọi kỹ thuật tấn công.

Trong một môi trường chiến đấu đầy rủi ro như khi sử dụng binh khí, người giữ được "thế thủ" vững vàng là người nắm giữ được sự sống, sự bình tĩnh và khả năng kiểm soát trận đấu. Từ nền tảng đó, họ mới có thể triển khai những đòn thế tấn công hiệu quả để giành lấy chiến thắng cuối cùng. Nói cách khác, tấn công giúp bạn chiến thắng một trận đấu, nhưng chính phòng thủ mới giúp bạn sống sót qua cả một cuộc chiến.

(Lê Nguyễn/ Tổng hợp)